KÜÇÜK KASLARIN MOTOR GELİŞİMİ

1. Tek gözüm kapalıyken yerdeki küçük nesneleri toplayabilirim.
   Uygulama: Çocuğun önüne mercimek, fasulye gibi küçük nesneler konur. Tek gözü bir bantla kapatılır. Baş ve işaret parmaklarını kullanarak nesneleri toplayıp
   toplayamadığına bakılır.
2. 10 küple kule yapabilirim.
   Uygulama: Çocuğun önüne 10 adet aynı büyüklükte tahta küp konur. Bunlardan kule yapması söylenir. Düşmeyecek şekilde hepsini üst üste koyup koyamadığına bakılır. (En az sekiz tanesini üst üste koyabilmelidir.) Bunları üst üste koyacaksın gibi ipuçları verilmemelidir.
3. 5 adet bloğu tren şeklinde dizebilirim.
   Uygulama: Aynı büyüklükte prizma şeklindeki 5 adet bloğu yan yana getirerek tren şeklinde dizip dizemediğine bakılır.
4. Model gösterildiğinde kareyi, artıyı ve çarpı işaretlerini kopya edebilirim.
   Uygulama: Sırasıyla çocuğa önce (kare) şekli, sonra (+) şekli ve daha sonra (X) şekli gösterilir. Sonra gördüğü şekilleri sırasıyla tek tek çizmesi istenir. Aynısını çizip çizemediğine bakılır. (kare) şekli için köşeler sivri olmalı, diğer işaretler için kesişen çizgiler olup olmadığına bakılmalıdır. (Yapamadığı işaretler not edilerek daha sonra tekrar denenir.) En fazla üç kez denemesine izin verilir.
5. Model gösterildiğinde üçgen şeklini çizebilirim.
   Uygulama: Çizilmiş bir üçgen resmi gösterilerek üç köşesi sivri ve kesişmiş olarak bir üçgen çizip çizemediğine bakılır.
6. Üç kısımlı adam resmi çizebilirim.–
   Uygulama: Çocuğa bir kağıt ve kalem verilir. Kağıda bir kız veya erkek çocuk (adam) resmi çizmesi söylenir. Çocuğun, bedenin üç ya da daha fazla kısmını çizip çizemediğine bakılır. (Kulaklar, gözler bir kısım olarak değerlendirilir. Baş, boyun, gövde gibi. Ancak çift organların her ikisini de çizmesi beklenmelidir.)
7. Basit bir ev resmi çizebilirim.
   Uygulama: Çocuğa boş bir kağıt ve kalem verilerek bir ev resmi çizmesi istenir.
   Gövdesi, çatısı, pencereleri, kapısı ve bacası olan bir ev resmi çizip çizemediğine
   bakılır. Evin en az üç bölümünü çizmesi beklenmelidir.
8. Sınırları belli bir yol üzerinde soldan sağa, yukarıdan aşağıya, sağdan sola doğru elimi kaldırmadan çizgi çizebilirim.
   Uygulama: Çocuğa iki sınır arası boş bırakılarak doğru veya eğri bir yol çizilir. Kalemle iki çizginin ortasından çizmesi istenir. Kalemi kaldırmadan çizip çizemediğine bakılır. 15 cm’lik bir yol yeterlidir.
9. 1’den 5’e kadar olan rakamları kopya edebilirim.
   Uygulama: 1, 2, 3, 4, 5 olarak çocuğun önüne yazılarak verilmiş olan rakamların aynısını yazıp yazmadığına bakılır. Kaça kadar yazabildiği not edilir.
10. Ufak bir makasla 15 cm’lik düz bir çizgiyi kesebilirim. 
    Uygulama: Çocuğa ucu küt olan küçük bir makasla, üzerine 15 cmlik düz bir çizgi çizilmiş kağıt verilir. Düz çizginin üzerinden kağıdı kesmesi istenir. Kesip kesemediğine bakılır.
11. Ufak bir makasla 15 cm’lik eğri bir çizgiyi kesebilirim.
    Uygulama: Çocuğa ucu küt olan küçük bir makasla, üzerine 15 cm’lik eğri çizilmiş bir kağıt verilir. Eğri çizginin üzerinden kesip kesemediğine bakılır.
12. Model gösterildiğinde bir kağıdı üç kere katlayabilirim.
    Uygulama: Çocuğun önüne boş bir kağıt verilir. Çocuğa, kağıdın üç kere nasıl, katlandığı gösterilir. Sonra aynısını yapması istenir. Yapamazsa bir kez gösterilerek yardım edilebilir.
13. Kesilmiş bir şekli, başkabir kağıtta bulunan aynı şeklin üzerine yapıştırabilirim.
    Uygulama: Çocuğun önüne top resmi çizilmiş bir kağıt konur. Eline de kesilmiş top resmi ile yapıştırıcı verilir. Elindeki şekli kağıttaki resmin üzerine yapıştırması söylenir. Şeklin arkasına yapıştırıcıyı sürüp, kağıttaki şeklin üzerine eşleştirerek yapıştırıp yapıştırmadığına bakılır.
14. Modele bakarak, yoğurma malzemeleri ile bir şeklin aynısını yapabilirim.
    Uygulama: Çocuğun önüne oyun hamuru, tuz seramiği gibi yoğurma malzemeleri konur. Yetişkin, çocuğun yapabileceği bir şekil örnek olarak (top, elma vs.) yapar, sonra aynısını çocuğun yapmasını ister. Yapıp yapamadığına bakılır.
15. Parmaklarımı açarak her iki elimin parmaklarını diğer elimin parmaklarıyla karşı karşıya getirip birleştirebilirim.

BÜYÜK KASLARIN MOTOR GELİŞİMİ

1. Yerde duran nesneleri dizlerimi bükmeden alabilirim.
   Uygulama:Yere çocuğun önüne, bir oyuncak konur ve dizlerini bükmeden oyuncağın yerden alması söylenir. Oyuncağı bir yere tutunmadan, yerden alarak doğrulup doğrulamadığına bakılır.
2. Tek ayağımın üzerinde 8 saniye durabilirim.
   Uygulama: Saniye tutularak diğer ayağını basmadan ve bir yere tutunmadan, tek ayağının üzerinde en az 8 saniye durup duramadığına bakılır. (Üç denemeden ikisinde durabilmelidir.)
3. Bir denge tahtası üzerinde yürüye bilirim.
   Uygulama: 10 cm x 2 m’lik, yerden 20 cm kadar bir yükseklikteki denge tahtası üzerinde bir yere tutunmadan yürüyüp yürüyemediğine bakılır.
4. Parmak ucuma basarak koşabilirim.
5. Tek ayağımla sıçrama hareketi yapabilirim.
   Uygulama: Diğer ayağını yere değdirmeden ve bir şeye tutunmadan, en az iki kere tek ayakla sıçrama hareketini yapıp yapmadığına bakılır.
6. Çift ayakla 30 – 50 cm ileri doğru atlayabilirim.
   Uygulama: Yere 30 cm uzunluğunda bir kağıt konur. Çocuğun kağıt üzerinden, ileri doğru atlayıp atlayamadığına bakılır.
7. Tek ayakla 10 kez ileri doğru sıçrayabilirim.
   Uygulama: Tek ayağının üzerinde, diğerini basmadan, bir yere tutunmadan, ileri doğru 10 kez sıçrama hareketi yapıp yapmadığına bakılır.
8. İleri doğru adımlama yapabilirim.
   Uygulama: İleri doğru topuk ayakucu teması ile adımlama hareketi yapıp yapmadığına bakılır. Her iki ayak arasındaki uzaklık 2.5 cm’ yi geçmemelidir.
9. Kol ve bacaklarımı birbiriyle zıt hareket ettirerek 8-10 metre ileri doğru koşabilirim.
10. Yardımsız 10 basamağı ayak değiştirerek çıkabilirim. (Her iki ayağını da kullanmalıdır.)
11. Yardımsız 10 basamağı ayak değiştirerek inebilirim.
    (Her iki ayağını da kullanmalıdır.)
12. 30 cm aralıklı basamakları olan duvar parmaklığına veya merdivene ayak değiştirerek tırmanabilirim.(Sırasıyla her iki ayağını da kullanmalıdır.)
13. Ağaca tırmanabilirim.
    Uygulama: Yüksek ve tehlikesi olmayan bir ağaca veya başka bir tırmanma aletine tırmanıp tırmanamadığına bakılır.
14. Bir oyuncağımı çekerek keskin köşeleri dönebilirim. 
    Uygulama:Çekmeli bir araba veya oyuncağı çekerek evin duvarlarına paralel olarak yürüyerek, köşeleri dönüp dönmediğine bakılır.
15. 5 -3 metre kadar yengeç gibi yürüyebilirim.
    Uygulama: El ve ayaklarının üzerinde vücudunu yere değdirmeden yürüyüp yürüyemediğine bakılır.
16. Ellerimi kullanarak bir yere tutunup kendimi yukarı doğru çene hizamda çekebilirim.
    Uygulama: Bu hareketi 2 – 5 saniye kadar yapıp yapamadığına bakılır.
17. Yerde yuvarlanan küçük boy topu (çapı 6 cm büyüklükteki) dirseklerimi düz bir şekilde tutarak yakalayabilirim.
18. Atılan küçük boy bir topu (çapı 6 cm büyüklükteki) dirseklerimi bükük bir şekilde kollarımla tutarak yakalayabilirim.
    Uygulama: Kollarını bükerek tutup tutamadığına bakılır.
19. Bir metre yukarı doğru atılmış orta boy (çapı 12 cm büyüklükteki) bir topu yakalayabilirim.
    Uygulama: Kollarıyla tutup tutamadığına bakılır.
20. Topu ileri doğru üç metre atabilirim.
21. Hareket halindeki büyük bir topu (çapı 20 cm büyüklükteki) ayağım ile durdurabilirim.
    Uygulama: Kendine doğru atılan büyük bir topu ayağını kullanarak durdurup durduramadığına bakılır.
22. 3 – 5 adet müzikli oyunlar oynayabilirim.(Kutu kutu pense gibi.)
23. Üç tekerlekli bir bisiklete çok iyi binebilirim.(Çok iyi bir şekilde en az 3 metre kadar sürebilmelidir.)
24. Müziğe göre sekme, sıçrama hareketleri yapabilirim.

DİL GELİŞİMİ

1. Özellikleri belirtildiğinde vücudun kısımlarını gösterebilirim.(Omuz, mide, sırt gibi.)
2. 3 nesneli ve davranışlı emirleri yerine getirebilirim.
   Uygulama: Silgiyi al, silgiyi kalem kutusuna koy, kalem kutusunu masanın üzerine koy gibi yönerge verilir. Yerine getirip getiremediğine bakılır.
3. Resimleri mantıklı bir şekilde açıklayabilirim.
   Uygulama: Çocuğun önüne bir olayı gösteren resim verilir ve ne gördüğünü anlatması istenir. Anlatıp anlatamadığına bakılır.
4. Tek başıma 3 – 4 mısralık basit şarkıları söyleyebilirim.
   (Minik kuş şarkısı gibi.)
5. Düzgün ve tam cümleler kurabilirim.
6. 7 kelimeden oluşan cümleleri kurabilirim.
   (Bugün televizyonda güzel bir çocuk filmi seyrettim gibi.)
7. Geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanları doğru olarak kullanabilirim.
8. 18 adet değişik nesne resminden 14 tanesinin ismini söyleyebilirim.
   Uygulama: Çocuğa çevresinde veya bir kitapta gördüğü 18 tane resim gösterilir. En az 4 tanesinin ismini söyleyip söyleyemediğine bakılır. (Tavuk, kuş, elma, fincan vs.)
9. Yakın zamanda yaşanmış olayları anlatıp, olaylar arasında ilişki kurabilirim.(Sabah yemek yemedim. Onun için şimdi acıktım gibi.)
10. Ev adresimi söyleyebilirim.
11. Kaç yaşımda olduğumu söyleyebilirim.
12. Sürekli olarak “Neden? Ne zaman? Nasıl?” gibi sorular sorabilirim.
13. Kelimelerin anlamlarını merak ederek ne olduğunu sorabilirim.
14. Gerçekleri hayallerimle karıştırarak hikâyeler anlatabilirim.
15. Artık konuşmalarımda bebeksi konuşmalara yer vermem veya çok az konuşurum.

SOSYAL—DUYGUSAL GELİŞİM

1. Kendime ait olarak sorulan sorulara cevap verebilirim.
   (Bugün nasılsın? Nerede oturuyorsun? vs.)
2. Engellenirsem inat edip direnebilirim.
   (İstediği bir şeyi almak istediğinde müsaade verilmezse onu olmak için inatçılık yapabilir.)
3. İlgi çekmek için dramatik gösterilerde bulunabilirim.
   (Ağlamak vs.)
4. Başkalarına yardım etmeyi severim.
5. Grup oyunları oynayabilirim.
   (5 – 6 kişi ile bloklar, inşaa oyunları vs, ile oynama.)
6. Zaman zaman saldırgan davranışlarda bulunabilirim.
   (Arkadaşına vurma vs.)
7. Verilen kurallara uyabilirim.
   (Sıra beklemek vs.)
8. Yetişkinleri taklit edebilirim.
   (Kızlar annelerini, erkekler babalarını taklit ederler veya sevdikleri kişilerle özdeşim kurarlar.)
9. Sevdiğim kişileri paylaşmayabilirim.
10. Oyunlarda cinsiyet ayrımı yapabilirim.
11. Hakkımı savunabilirim.
12. Duygularımı ifade edip, paylaşabilirim.
13. Başkalarının görüşlerini alabilirim.
    (Bugün ne giysem gibi.)
14. Grup içinde işbirliği yapabilirim.
15. Eşyalarımı paylaşabilirim.

ÖZBAKIM BECERİLERİ

1. Burnum akınca burnumu mendil ile silebilirim.
2. Hapşırınca elimle ağzımı kapayabilirim.
3. Sofra kurallarına uygun şekilde oturup yemek yiyebilirim.
   Uygulama: Çatal, kaşık kullanıp, bıçak ile kesip kesemediğine bakılır.
4. Kamış kullanarak içecekleri içebilirim.
5. Becerikli bir şekilde giysilerimi giyip, çıkarabilirim.
6. Ayakkabı bağcığımı bağlayabilirim.
7. Giysilerimin önünü ve arkasını ayırdedebilirim.
8. Küçük düğmeli giysilerimi kapayarak giyebilirim.
9. Alt ucu kapalı sabit fermuarı çekip kapayabilirim.
10. Çıt çıt, kopça, kemer, ayakkabı tokalarını açıp kapayabilirim.
11. Dişlerimi fırçalayabilirim.
12. Yakın çevremizde yalnız başıma bağımsızca gezinebilirim.
13. Eşyalarımı toplayıp, ufak tefek işlerde, büyüklerime yardım edebilirim.(Toz almak gibi.)

ALGILAMA

1. Özellikleri belirtildiğinde iki ve üç boyutlu nesneleri seçebilirim.
   Uygulama: Bana bardağı ver (üç boyutlu), bana bardak resmini ver (iki boyutlu), gibi.
2. 4seçenekten istenilen rengi seçebilirim. 
   Uygulama: Çocuğa kırmızı, mavi, sarı ve yeşilden oluşan 4 kart verilir. “Bana kırmızıyı ver” dendiğinde, diğerlerinin arasından kırmızı rengi bulup bulamadığına bakılır. Her renk için aynı soru sorulur, tanımadığı renkler not edilir.
3. 6 rengi isimlendirebilirim.
   Uygulama: Kırmızı, mavi, sarı ve yeşilden başka iki renk daha bilip bilmediğine bakılır. Bunun için çevreden o renklerle ilgili nesneler gösterilerek “0 ne renk?” diye sorulur. Doğru cevap verip vermediğine bakılır.
4. 6 rengi genelleyebilirim.
   Uygulama: Söylenen renkten çevrede de olup olmadığı sorulduğunda, bu rengi diğer renkler arasından seçip seçemediğine bakılır. 6 renkten en az 4 tanesini çevreden bulup genelleyebilmelidir.
5. 8 parçalı eşleştirme kartlarını seçip, düzenleyip eşleştirebilirim.
   Uygulama: 8 kart ile oynanan loto, tombala gibi oyunları oynayıp oynayamadığına bakılır.
6. Orjinal resim ile aynı resmin gölgesini eşleştirebilirim.
   Uygulama: Ayrıntıları olan bir nesne resminin (çiçek vs.), ayrıntıları olmayan (sınırları belirtilmiş bir şekilde) resimle aynı olduğu anlayıp, eşleştirip eşleştiremediğine bakılır. En az 4 – 5 resim eşleştirebilmelidir.
7. Sayıları ezberleyebilirim.
   Uygulama: Rakamları ezbere sırayla söyleyip söyleyemediğine bakılır. Kaça kadar sayabildiği not edilir.
8. 1’den 5’e kadar olan nesneleri, dokunarak sayabilirim.
   Uygulama: Çocuğun önüne 5 adet fasulye konur. Elleriyle dokunarak sırayla sayması istenir. Kaça kadar saydığı not edilir.
9. l’ den 5’e kadar sıra dizisi içindeki sayıları seçer ve isimlendirebilirim.
   Uygulama: Özellikleri belirtildiğinde rakamları tanır ve bir kağıda 1, 2, 3, ?, 5 şeklinde yazılmış sayı dizisi içinden “Hangisi eksik?” diye sorulduğunda eksik olan sayıyı söyleyip söylemediğine bakılır.
10. 5’e kadar olan sayı kümelerini ve sayıları eşleştirebilirim.
    Uygulama: 4 resmi ile 5 adet kuş resminin olduğu kartları birbiriyle birleştirip birleştiremediğine bakılır.
11. 6 adet bloğu büyüklük sırasına göre dizebilirim.
    Uygulama: Her biri farklı büyüklükte olan 6 cins bloğu (Tahta küpler, bardak, fincan vs.) önce en büyükten en küçüğe doğru, yapamazsa küçükten büyüğe doğru sıralayıp sıralamadığına bakılır.
12. Nesneleri görmeden dokunarak tanımlayabilirim.
    Uygulama: Çocuğun gözleri kapalıyken veya kalın bir torba içine konulan, bilinen nesneleri tanıyıp tanımadığına bakılır. (Silgi, kalem, tarak vs.)
13. Uygulama:6 –  8 parçaya bölünmüş bir resmin parçalarını bir araya getirip resmi tamamını oluşturup oluşturamadığına bakılır.

KAVRAM GELİŞİMİ

1. Yer ve mekan ilişkisi gösteren kelimeleri anlar ve eylem şeklinde gösterebilirim.
   Uygulama: Çocuğun eline bir nesne verilir. 0 nesneyi masanın üstüne, önüne, arkasına, yanına koyması söylenir. Anlayarak koyup koymadığına bakılır. En az 4 eylemden 3ünü yapması beklenmelidir.
2. Resimlerde gördüğüm benzerlikleri, farklılıkları ayırıp, gösterebilirim.
   Uygulama:Çocuğa gösterilen 6-8 seçenekli resim içinden birbirine benzeyen veya benzemeyenleri bulup bulamadığına bakılır.
3. 3 resmin bir özelliğe göre karşılaştırmasını yapabilirim.
   (En büyük olan veya en uzun olanı göster gibi.)
4. Bir özelliğe göre nesneleri gruplayabilirim.
   Uygulama: Çocuğun önüne lego gibi oyuncaklar veya birbirine karıştırılmış meyve, sebze gibi nesneler konur. Bir özellik söylenerek ayırması istenir. (Örneğin; kırmızı olanlar, küçük olanlar, meyveler, sebzeler gibi.) Söylenen özelliğe uygun olarak nesneleri ayırarak, gruplayıp gruplayamadığına bakılır.
5. Zıt anlamlı kelimeleri anlayabilirim.
   (Soğuğun karşıtının sıcak olduğu, uzunun karşıtının kısa olduğu gibi.)